Venezuela’da Yüksek Enflasyonun Etkisiyle Suçların Nasıl Arttığını Gördüğünüzde “Sonumuz Böyle Olmasın” Diyeceksiniz!
Yukarıdaki cümleler size acı bir gerçeği hatırlattı değil mi? seyretmek Her gün karşımıza çıkan bu suç görüntüleri ve haberler…Güpegündüz silahlı çatışmalar, ev sahipleri ve kiracılar arasındaki kavgalar, her yerden insanları her teknikle dolandırmaya çalışan insanlar, araba galerilerindeki rüşvetler ve daha fazlası…
Venezuela, Arjantin ya da Türkiye fark etmez; Ne yazık ki, bu trajik değişiklikler yüksek enflasyona sahip herhangi bir ülkede oluyor. Venezuela gerçeği sayesinde Türkiye’deki son olaylarAslında şaşırtıcı olmadığını belirtelim.
Venezuela’da yaşananlara geçmeden önce son dönemde ülkemizde yaşanan tabloya bir göz atalım:
dünyanın en yüksek enflasyonu 8. ülkeyiz. G20 ülkeleri arasında orta 2. Avrupa ülkeleri arasında ise orta 1. sıradayız. TÜİK’in bugün açıklanan verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 57,45 oldu. Son 1,5 yılın zirvesi bu demek ENAG’a göre bu oran %122,88! Merkez Bankası da son yaptığı açıklamada yılsonu enflasyon tahminini %58’e yükseltti.
Uzun zamandır tablo böyle olduğu için zaman içinde bu kötü ekonominin yansımalarını yaşadık ve suç oranında ciddi bir artış olduğunu söyleyebiliriz.
Adalet Bakanlığının 2022 yılı istatistiklerine göre;
- 2014 yılında 6,9 milyon olan soruşturma sayısı 2022 yılında 10 milyon 599 bine yükseldi. 21 milyon 743 bin.Toplam mağdur-müşteki sayısı 8 milyon 773 bin.
- 6136 numaralı Ateşli Silahlar, Bıçaklar ve Diğer Aletler Hakkındaki Kanunu İhlal Etmekten HükümlüGeçen yıl 204.813 belgede 228.733 kişi şüpheli olarak tespit edildi.
- soruşturma kağıtlarının ortasında çoğu suç Örnekler hırsızlık, yağma ve mülke zarar vermedir. Bu suçla ilgili kayıtlı zanlı sayısı ise 5 milyon 846 bin kişi.
- Yaklaşık 2 milyon 355 bin kişi tehdit ve şantajSuçlar da dahil olmak üzere hürriyete karşı işlenen kabahatler için şüpheli işlem yapıldı.
- Ceza mahkemelerindeki dava sayısı 2015’te 2 milyon 620 bin iken geçen yıl 3 milyon 304 bin oldu. Bu mahkemeler bir önceki yıla göre dolandırıcılık %41,çocuklara yönelik cinsel istismar %33, hırsızlık %30, uyuşturucu %25, yağma %23, kasten öldürme %17 ve kasten yaralama %11 arttı.
- 2015 yılında sadece 24 milyon 533 bin adet icra takibi varken geçen yıl bu sayı 33 milyon 276 bine yükseldi.
- Ve ayrıca karşılıksız çekHaziran’da 7 bin 153 adet iken Temmuz’da 15 bin 153 adete yükseldi.
Elbette tüm bu suçları sadece enflasyona bağlamak yanlış olmaz. Düzensiz göç, siyasi kutuplaşmagibi çeşitli faktörlerin olduğu söylenebilir. Ancak asıl sebebin enflasyon olduğu da tartışılmaz bir gerçektir.
Bizde durum bu, gelelim Venezuela’ya.
Dünyadaki en yüksek enflasyona sahiptir. Venezuela’daki durum elbette daha da kötü. Yaşananları okuyunca “İnşallah ülkemizde enflasyon yükselmez” diyeceksiniz. Yıllardır hiperenflasyonla mücadele Venezuela’dan kaçan kişi.Geride kalanlar kıyamet sonrası bir hayat yaşarlar.
- Benzin almak için pompacıya rüşvet vermek zorundalar. Ücretsiz veren devlet istasyonları var ama burada en az bir hafta sıra beklemek zorundalar. Bu süre zarfında arabada uyurlar. Geceleri arabalarını sokağa bırakamazlar, çünkü sadece sabahları İskeletini bulurlar.Dışarı çıkarken yanlarına para ve telefon alamazlar.
- Temel gıda maddesi pazara geldiğinde, ürünler mafya tarafından toplanır ve karaborsada satıldı. Mafyadan şeker, pirinç, yağ aldığınızı düşünün.
- korona döneminde aşılar karaborsadaydı. Bozuk bir bahane ile halka dağıtılmadı. Devlet mafya ile iş birliği yaparak fazla para verenlere dağıttı.
- Asker vatan güvenliğini sağlar ve birden fazla rüşveti vardır. Bir hata yaparlarsa, asla cezalandırılmazlar. ortaya çıkanlarya sokakta vuruluyor ya da kayboluyor.
- Aileler çocuklarını bırakıp yurt dışına kaçıyor, geride kalan çocuklar kendi aralarında kalıyor. çete kurmakbir hata yapıyorlar.
Latin Amerika’daki en yüksek cinayet oranı Venezuela’da.
Ülkedeki her 100.000 kişiden 40,8’i cinayete kurban gidiyor. Ayrıca 9 bin 367 cinayetin 5 bin 799’u faili meçhul. Ayrıca bu sayıya dahil olmayan 1.370 kayıp olay vardır.
Bir yetkili, Venezuela’da şiddetin yapısal bir soruna dönüştüğünü söyledi. “Yargının işleyişindeki aksaklıklar, yüksek oranda bireysel silahlanma, yaygın rüşvet ve yolsuzluk, organize suç örgütlerinin etkinliği, gelir eşitsizliğive uzayan krizin ekonomik, sosyal ve kültürel etkileri şiddeti besleyen faktörlerden bazılarıdır.diyor.
Bir de trajikomik bir durum var: Cinayet işlemek isteyen bir kişinin yedi kurşun için harcadığı para, ülkenin ortalama aylık gelirinden bile fazla.
Öldürdüğü insanları saymayı bırakan bir sokak gangsteri, “Bir dergiyi boşaltmak 15 dolar. Silahınızı kaybederseniz veya polise kaptırırsanız 800 dolar gitmiş olur.” diyor. Çünkü Aslında ülkede suç azalmadı ama şekil değiştirdi. Aklınıza gelebilecek her türlü hırsızlık patlak verdi. Durum öyle bir hale geldi ki hükümet artık hata istatistiklerini bile paylaşmıyor.
Bir çete liderinin sözleri durumun vahametini ortaya koyuyor: Önceki yıllara göre işler durgun, artık yılda ancak beş adam kaçırabiliyoruz.
Ülkede adam bırakmadıkları için olsa gerek. Kaçmayı başaran büyük kitleler de olduğu için adam kaçırma artık kolay değil. Çok popüler ve karlı bir seçenektir. Rehin almak onlar için bir önlem değil Paranın ne kadar hızlı geleceği değerlidir.
Pennsylvania Üniversitesi’nden siyaset bilimci Dorothy Kronick, ülkenin kenar mahallelerinde yaptığı araştırma sonucunda durumu şöyle özetliyor: Şiddet savaş boyutlarına ulaştı ama savaş yok.
İşte durum, anlayacaksın. Uzun süreli hiperenflasyon maalesef toplumları çok kötü etkiliyor. Türk toplumu olarakmaalesef bu günlerde bunun acısını yaşıyoruz.
